Listahan ng mga Nanganganib
at Naglahong Wika ng Pilipinas
Listahan ng mga Nanganganib at Naglahong Wika ng Pilipinas
Sa tinatáyang 135 wika ng Pilipinas, 36 sa mga ito ang nanghihina at/o nanganganib na maglaho sa hinaharap, samantálang apat na wika ang naglaho na o wala nang tagapagsalita. Ang nanganganib na wika ay wikang tinatáyang maglaho sa hinaharap bunsod ng mga salik panlipunan, pangkultura, at pampolitikang nakaaapekto sa preserbasyon, paggamit, at, pagpapaunlad nitó .
Hinalaw sa 2003 UNESCO Language Vitality and Endangerment (LVE) ang instrumento sa pagtukoy sa mga nanganganib na wika sa bansa. Ginamit ang UNESCO LVE dahil sa higit na simpleng paraan nito ng paggagrado sa mga wika, pag-uuri sa mga priyoridad na salik sa pagtukoy sa nanganganib wika, malaganap na paggamit ng instrumentong ito, at madalîng pamamaraan at pagpapatupad nitó para sa mga katuwang na stakeholder ng Komisyon.
Dahil sa limitadong resorses ng Komisyon, inadap ang tatlong priyoridad na salik ng UNESCO LVE kaugnay ng pagtukoy ng mga nanganganib na wika batay sa populasyon o bílang ng tagapagsalita ng wika: (a) Salik 1, Intergenerational Language Transmission; (b) Salik 2, Absolute Number of Speakers; at (c) Salik 3, Proportion of Speakers within the Total Population.
Mga Wikang Kumakaunti batay sa Bilang ng mga Katutubo |
---|
Bangon Mangyan |
Ratagnon Mangyan |
Bolinaw |
Tadyawan Mangyan |
Irungdungan |
Tagabulos |
Karaw |
Tenap |
Kalamyanen |
Mga Wikang Tiyak na Nanganganib |
Abellen |
Kinarol-an |
Agta Dumaga Casiguran |
Manide |
Agta Dumagat Umiray |
Manobo Aromanen |
Ayta Kadi |
Manobo Ilyanen |
Gaddang |
Manobo Tigwahanon |
Gubatnon Mangyan |
Menuvu |
Iguwak |
Tawbuwid Mangyan |
Isinay |
Mga Wikang Matinding Nanganganib |
Alta |
Ayta Mag-indi |
Agta Iraya |
Binatak |
Ayta Ambala |
Inata |
Ayta Magbukun |
Kabulowan |
Ayta Mag-antsi |
Manobo Kalamansig |
Mga Wikang Malubhang Nanganganib |
Arta |
Mga Wikang Wala nang Nagsasalita |
Ayta Tayabas |
Agta Villa Viciosa |
Agta Isarog |
Katabagan |
Agta Sorsogon |